Nepnieuws (1 lesuur)
Thematisch ontwerp
De leerlingen brengen verslag uit over hun persoonlijke ervaringen met nepnieuws en worden vervolgens gevraagd een catalogus te maken van criteria om valse meldingen te identificeren. Vervolgens moeten zij hun eigen overwegingen vergelijken met grafieken waarop aspecten die zij moeten identificeren aangegeven zijn.
Bovendien maken de leerlingen zelf een valse melding als voorbeeld. Op deze manier moeten zij nadenken over de structuur, het taalgebruik, etc. van nepnieuws.
De leerlingen...
- kunnen benoemen waar zij nepnieuws kunnen tegenkomen in hun dagelijks leven
- kunnen nepnieuws/valse meldingen identificeren
- kennen de typische structuur van een valse melding
1. Voorbereiding
Geen
2. Introductie
Leerdoelen:
- De leerlingen kunnen benoemen waar zij nepnieuws kunnen tegenkomen in hun dagelijks leven
Instructie docent:
De docent geeft de leerlingen ofwel een valse melding ofwel een "echte" melding en de leerlingen moeten beslissen of het om nepnieuws gaat. Als alternatief krijgen zij een reeks korte meldingen (“echte” en nepnieuws) voorgelegd en moeten de valse melding identificeren.
Vervolgens moeten de leerlingen vertellen waar ze in het dagelijks leven al valse meldingen zijn tegengekomen.
3. Werk– en leerfase
Uitvoering:
De leerlingen worden in tweetallen of in een groep ingedeeld om te werken. De leerlingen hebben de grafieken ook nodig voor Fake News. Deze kunnen zij zelf via de website raadplegen of deze moeten door de docent worden uitgeprint en uitgedeeld of, indien mogelijk, op het bord worden getoond.
(https://www.bpb.de/gesellschaft/medien-und-sport/fake-news/308020/stopfakenews-fake-news-erkennen en nl.wikipedia.org/wiki/Nepnieuws -> Grafiek Hoe herken ik nepnieuws)
Opdracht 1
Leerdoelen:
- De leerlingen kunnen nepnieuws/valse meldingen identificeren
a) Overweeg hoe nepnieuws kan worden geïdentificeerd en maak een overzicht van identificatiemogelijkheden.
b) Vergelijk vervolgens jullie eigen overwegingen met de grafieken die jullie van je docent hebben gekregen. Hebben jullie dezelfde resultaten gekregen?
Welke aspecten vinden jullie bijzonder belangrijk en waarom is dat zo?
Opdracht 2
Opmerking: Deze opdracht is bedoeld als creatieve afsluiting. De docent kan zelf beslissen of de leerlingen deze opdracht moeten uitvoeren.
Leerdoelen:
- De leerlingen kennen de typische structuur van een valse melding
Maak zelf een nepnieuws-bericht aan. Maak gebruik van jullie ervaringen uit de vorige opdrachten. Let daarbij op de kop, afbeeldingen en het taalgebruik. Bedenk ook hoe jullie deze hoax zouden verspreiden. Mogelijke onderwerpen hier zijn bijv. politici of beroemdheden die iets specifieks zouden hebben gedaan.
4. Reflectie
Hier reflecteren de leerlingen op de kennis die is opgedaan met de opdrachten die zij hebben gemaakt. Er wordt gekeken of de leerdoelen zijn behaald.
Populisme
Thematisch ontwerp
De leerlingen verdiepen zich in het onderwerp populisme en de connectie of interactie ervan met filterbubbels (selectieve selectie van informatie via websites op basis van gebruikersgedrag, locatie, etc.) en sociale media. Hiervoor maken de leerlingen eerst een prognose en vergelijken deze met de informatie uit een informatieve tekst.
De leerlingen...
- kunnen een prognose over het verband tussen populisme, de filterbubbel en sociale media opstellen.
- kunnen hun eigen prognose vergelijken met feiten.
- kunnen globaal het verband tussen sociale media, populisme en filterbubbels beschrijven.
- weten wat populisme is en kunnen het begrip populisme aan de hand van bepaalde aspecten omschrijven.
1. Voorbereiding
Geen
2. Introductie
Leerdoelen:
- De leerlingen kunnen een prognose over het verband tussen populisme, de filterbubbel en sociale media opstellen.
Instructie docent:
De docent schrijft de termen "populisme", '"filterbubbel" en "sociale media" op het bord. De leerlingen moeten berichten over hun eigen ervaringen met deze drie aspecten en bedenken hoe deze verband houden.
Opmerking: Deze prognose (waarschijnlijke samenhang) is belangrijk voor de volgende opdracht.
3. Werk– en leerfase
Uitvoering:
De leerlingen werken aan de volgende opdracht. De docent beslist of er zelfstandig, in tweetallen of groepjes moet worden gewerkt.
Leerdoelen:
- De leerlingen kunnen hun eigen prognose vergelijken met feiten.
- De leerlingen kunnen globaal het verband tussen sociale media, populisme en filterbubbels beschrijven.
- De leerlingen weten wat populisme is en kunnen het begrip populisme aan de hand van bepaalde aspecten omschrijven.
Opdracht 1
a) Lees de informatieve tekst over het onderwerp populisme.
b) Vergelijk jullie prognose van het begin van de les met de informatie uit de informatieve tekst. Aan welke aspecten hechten jullie nu een andere betekenis?
c) Hieronder vinden jullie een reeks uitspraken over het onderwerp populisme. Neem er een standpunt over in. In hoeverre zijn deze uitspraken waar, en in hoeverre niet (en waarom)? Gebruik de informatie uit de tekst.
• Populisme en sociale media gaan goed samen.
• Filterbubbels helpen het populisme.
• Vrijheid van meningsuiting beschermt politici tegen wat zij zeggen.
• Populisme komt met name voor aan de uiterst rechtse kant van de samenleving.
• Populisme is een nieuw fenomeen.
• Populisme bedreigt de democratie van Duitsland en Nederland.
4. Reflectie
Hier reflecteren de leerlingen op de kennis die is opgedaan met de opdrachten die zij hebben gemaakt. Er wordt gekeken of de leerdoelen zijn behaald.
Politieke partijen en hun mening over migratie, vluchtelingen en integratie
Thematisch ontwerp
In deze opdracht gaan de leerlingen in op de positie van de nu in het parlement vertegenwoordigde partijen met betrekking tot migratie. Hiervoor nemen zij de rol op zich van een hen toegewezen partij en vertegenwoordigen zij hun standpunt in een paneldiscussie. De leerlingen geven vervolgens hun eigen mening met betrekking tot dit onderwerp.
Zowel bij de partijen die in Duitsland en Nederland in het parlement zijn vertegenwoordigd kan een vergelijking als een grensoverschrijdende vergelijking tussen beide landen worden uitgevoerd. Docenten die niet goed thuis zijn in dit onderwerp, moeten zich van tevoren informeren over de meningen van politieke partijen betreffende de kwestie van migratie, zodat zij de leerlingen kunnen helpen bij de opdracht of eventuele argumenten als onjuist kunnen identificeren en deze kunnen verbeteren.
Opdracht 1 en 2 kunnen onafhankelijk van elkaar worden uitgevoerd.
De leerlingen...
- kennen de positie van afzonderlijke partijen in relatie tot migratie.
- kunnen de belangrijkste standpunten van de in het parlement vertegenwoordigde politieke partijen met betrekking tot migratie omschrijven.
- kunnen hun eigen politieke mening vergelijken met de politieke mening van anderen en omschrijven.
1. Voorbereiding
Uitvoering:
De leerlingen worden in groepen ingedeeld. Elke groep krijgt (door loting) één van de in het parlement, Duitsland of Nederland vertegenwoordigde partijen toegewezen. Ter voorbereiding op de les onderzoeken alle groepsleden de positie van "hun" partij in relatie tot migratie en maken daarbij kernpunten.
2. Introductie
Leerdoelen:
- De leerlingen kennen de positie van afzonderlijke partijen in relatie tot migratie.
Instructie docent:
De leerlingen komen samen in de groepjes en vergelijken de aantekeningen die gemaakt zijn in de voorbereiding met die van de andere leden van hun groep.
3. Werk- en leerfase
Opmerking:
De docent moet ervoor zorgen dat de paneldiscussie soepel verloopt en bepalen welke leerlingen de discussie leiden (bijvoorbeeld door loting) en of deze eventueel meerdere keren gevoerd moeten worden, zodat verschillende leerlingen de mening van hun partij/groepsvertegenwoordiger kunnen uiten. Daarnaast kan de docent bepalen of de leerlingen die niet direct bij de discussie betrokken zijn een taak moeten krijgen zodat ze de discussie aandachtig kunnen volgen (zij kunnen bijvoorbeeld in de rol van journalist glippen en de resultaten kunnen later in een artikel worden verwerkt).
Opdracht 1
Leerdoelen:
- De leerlingen kunnen de belangrijkste standpunten van de regerende politieke partijen in relatie tot migratie omschrijven
- De leerlingen kunnen hun eigen politieke mening vergelijken met de politieke mening van anderen en omschrijven
Jullie gaan zo meteen een politiek paneldebat voeren waarin jullie de positie van de aan jullie toegewezen partij moeten vertegenwoordigen. Denk daarom na over argumenten waarom de visie van jullie partij op vluchtelingen, migratie, etc. de beste is.
Jullie moeten deze mening tijdens de discussie overtuigend presenteren, ook als het jullie eigen mening niet is. Bereid jullie voor zodat ieder van jullie de discussie kan voeren.
Opdracht 2
Opmerking:
De docent bepaalt zelf of – als opdracht 1 is uitgevoerd – of in dezelfde groepen met dezelfde toegewezen partijen wordt gewerkt, of dat nieuwe groepen worden ingedeeld en de groepen vrij zijn om de partij te kiezen waarvoor zij de poster wil maken.
Er moet gezorgd worden dat alle groepsleden aan het werk deelnemen. Binnen de groepen kunnen de opdrachten worden verdeeld: de ene leerling denkt na over kleuren, de andere over slogans, etc.
Eventueel kunnen de affiches vervolgens worden "tentoongesteld" en kan er een verkiezing worden gehouden. Zowel wat betreft de poster die het beste past bij de partij alsook een keuze van de partijen die de stemming van de klas zou weerspiegelen.
Ontwerp een verkiezingsposter voor een partij naar keuze/de aan jullie toegewezen partij, met een slogan over vluchtelingen en migratie.
Let op opmaak, kleuren, symbolen en een goede slogan.
4. Reflectie
Hier reflecteren de leerlingen op de kennis die is opgedaan met de opdrachten die zij hebben gemaakt. Er wordt gekeken of de leerdoelen zijn behaald.
De docent kan bijvoorbeeld vragen naar de persoonlijke mening van de leerlingen, die vervolgens moeten verantwoorden welke van de partijen het beste past bij hun persoonlijke mening over dit onderwerp.
Lesmateriaal en links
Instructie docent Fake News (Word en PDF)
Instructie docent Populisme (Word en PDF)
Instructie docent Politieke partijen en migratie (Word en PDF)
Fake News opdracht leerlingen (Word en PDF)
Populisme opdracht leerlingen (Word en PDF)
Politieke partijen en migratie (Word en PDF)