Bescherming tegen overstromingen aan de Duitse en Nederlandse kust (3 - 4 lesuren)

Thematisch ontwerp
De leerlingen maken kennis met verschillende bouwwerken die werden gebouwd als bescherming tegen overstromingen aan de Duitse en Nederlandse kusten. Het gaat onder meer om de Eiderkering, de Eemskering, de Oosterscheldekering, de Afsluitdijk en de Maeslantkering. Aan de hand van een tabel gaan de leerlingen op zoek naar specifieke informatie over de afzonderlijke bouwwerken. Eventueel kan ook de Thames Barrier en/of MOSE in Venetië worden opgenomen.

Een overzicht van alle projecten inclusief ideeën voor het afsluiten van de Noordzee, die als achtergrondinformatie kunnen dienen, zijn hier te vinden. (NL: Let op, alleen beschikbaar in het Duits).

De leerlingen hebben deze informatie nodig voor de tweede opdracht: hier kruipen ze in de rol van een ingenieursbureau. Aan de hand van een ruw geschetst casusvoorbeeld ontwerpen zij uit de bestaande bouwwerken hun eigen bouwwerk, dat in het genoemde casusvoorbeeld als bescherming tegen overstromingen dient.

Het casusvoorbeeld is ruwweg opgebouwd op basis van de ideeën voor een Elbe-kering. Informatie over deze ontwerpen zijn hier te vinden.
Let op: uit het jaar 1987. Op dit moment geen concrete actuele ideeën. (NL: Let op, alleen beschikbaar in het Duits).

Het is ook mogelijk om alleen opdracht 1 uit te voeren.
Om opdracht 2 uit te voeren, hebben de leerlingen de informatie nodig die in opdracht 1 is uitgewerkt. Als echter alleen opdracht 2 moet worden uitgevoerd, kan de docent de reeds ingevulde tabel uitdelen. Op deze manier krijgen de leerlingen de informatie die ze nodig hebben zonder dat ze zelf onderzoek hoeven te doen.

De opdracht kan worden uitgevoerd zonder kennis van de vreemde taal, aangezien alle informatie op zowel Duits- als Nederlandstalige websites te vinden is. Voor het vreemdetalenonderwijs wordt erop gewezen dat de leerlingen bronnen in de vreemde taal moeten raadplegen. Om dit te garanderen kan de docent aangeven dat de bronnen in de tabel moeten worden opgenomen.

De leerlingen...

kunnen bestaande bouwwerken aan de Duitse en Nederlandse kusten benoemen die dienen als bescherming tegen overstromingen.
kunnen hun eigen waterkeringsbouwwerken ontwikkelen.
kunnen strategieën toepassen voor het verkrijgen van informatie uit digitale informatiebronnen.
kunnen complexe informatie verwerken met als doel te komen tot onafhankelijke motivaties, conclusies, benaderingen voor oplossingen, interpretaties en beoordelingen van feiten.

1. Voorbereiding
geen

2. Introductie

Leerdoelen:

De leerlingen kunnen bestaande bouwwerken aan de Duitse en Nederlandse kusten benoemen die dienen als waterkering.

Instructie docent:
De docent vraagt de leerlingen welke maatregelen voor bescherming tegen overstromingen zij kennen aan kusten (bijvoorbeeld dijken, dammen, waterkeringen, etc.).
De docent vraagt vervolgens naar specifieke bouwwerken in Duitsland en Nederland.

3. Werk- en leerfase

Opdracht 1

Leerdoelen:

De leerlingen kunnen strategieën toepassen voor het verkrijgen van informatie uit digitale informatiebronnen.

Opmerkingen:
Om deze opdracht uit te voeren, hebben de leerlingen internettoegang nodig.
De opdracht kan op verschillende manieren worden uitgevoerd:
De leerlingen werken individueel of in tweetallen en onderzoeken alle informatie over alle waterkeringen die in de tabel staan vermeld en vullen de gehele tabel in. De docent bepaalt hoe de bespreking van de resultaten wordt ingevuld.
OF
De leerlingen werken in groepen. Per groep worden alle bouwwerken onderzocht en wordt de hele tabel ingevuld. De docent bepaalt hoe de bespreking van de resultaten wordt ingevuld.
OF
De klas wordt in vijf groepen opgedeeld en elke groep krijgt een bouwwerk toegewezen. De groepsleden onderzoeken dit bouwwerk en presenteren aan het eind hun resultaten. Tijdens de presentatie van de resultaten vullen de andere leerlingen de tabel verder in, zodat uiteindelijk alle leerlingen een volledig ingevulde tabel hebben. De leerlingen hebben deze nodig voor opdracht 2.
Zoek informatie op over de bouwwerken tegen overstromingen aan de Duitse en Nederlandse kust in de tabel/de aan jullie toegewezen bouwwerken tegen overstromingen aan de Duitse en Nederlandse kust en vul de tabel in. Gebruik zowel Duitse als Nederlandse bronnen. Jullie kunnen de afzonderlijke items die jullie moeten onderzoeken binnen de groep opsplitsen.

Opdracht 2

Leerdoelen:

De leerlingen kunnen hun eigen waterkeringsbouwwerken ontwikkelen.
De leerlingen kunnen complexe informatie verwerken met als doel te komen tot onafhankelijke motivaties, conclusies, benaderingen voor oplossingen, interpretaties en beoordelingen van feiten.

Opmerkingen:
De leerlingen worden in groepen verdeeld en kruipen in de rol van een ingenieursbureau. Aan het einde moet elke groep een presentatie geven waarin ze hun bouwwerk en de werking ervan presenteren. De rest van de klas fungeert als jury. Uiteindelijk wordt zo bepaald welk ingenieursbureau de opdracht krijgt. Het is aan de docent om te beslissen hoe de klas stemt.
De docent bepaalt hoe uitgebreid de presentatie van het ontwikkelde bouwwerk moet zijn: Moeten er schetsen worden gemaakt of een mondelinge toelichting hoe het bouwwerk eruit ziet, etc.
De zelf ontworpen bouwwerken van de leerlingen kunnen fictieve elementen bevatten: Als de leerlingen een model presenteren dat bijvoorbeeld vergelijkbaar is met de Maeslantkering, maar waarmee een breedte van 400 meter moet worden afgesloten en waarvan de technische haalbaarheid niet bekend is, is dat prima.

Jullie werken op een ingenieursbureau. Een klant wil de bescherming tegen overstromingen van een grote riviermond verbeteren. De dijken op de oevers zijn niet voldoende om de bevolking te beschermen. Daarom wordt nagedacht over hoe de rivier bij overstromingsgevaar van de Noordzee kan worden ‘gescheiden’. Dit kan door middel van een dam of waterkering. Het is jullie taak om de beste oplossing voor deze rivier te vinden. Er moet rekening worden gehouden met de volgende factoren:

•   Het bouwwerk moet een breedte van 400 meter kunnen afsluiten.
•   Het moet een hoogte van 27 meter hebben.
•   De scheepvaart moet in stand worden gehouden. De haven mag als belangrijke economische factor niet in gevaar komen.
•   Getijden en stroomsnelheid moeten behouden blijven.
•   De aantasting van de natuur moet zo gering mogelijk zijn.
•   Indien mogelijk is een verkeersroute wenselijk.
•   De kosten moeten zo laag mogelijk zijn.

Gebruik de resultaten uit opdracht 1 en kijk welke van de bestaande bouwwerken ook in deze riviermond kunnen worden gebouwd als bescherming tegen overstromingen:

–   Wat moet er aangepast worden zodat dit(deze) bouwwerk(en) ook hier bescherming biedt/bieden tegen stormvloed en overstroming?
–   Welke bouwwerken zijn uitgesloten? Onderbouw deze beslissing.
–   Kijk ook naar de effecten op het milieu en zoek hiervoor oplossingen of compenserende maatregelen.

Verwerk jullie afwegingen in een presentatie en presenteer jullie bouwwerk. Deze presenteren jullie aan de klas. Krijgt jullie ingenieursbureau de opdracht?

4. Reflectie

In deze fase vindt de "gunning" plaats. De leerlingen stemmen welk ontworpen bouwwerk het beste aansluit bij de eisen en onderbouwen hun beslissing. Het bouwwerk met de meeste stemmen krijgt de opdracht.